Ghost limp syndrome - Πόνος μέλους φάντασμα

Πρόκειται για μια σχετικά σπάνια διαταραχή, που παρατηρείται σε ασθενείς που έχουν υποστεί ακρωτηριασμό κάποιου άκρου και μετά από ένα χρονικό διάστημα νιώθουν πόνο στο μέλος που απουσιάζει. Ο μηχανισμός αυτής της διαταραχής δεν είναι ακριβώς γνωστός, όμως φαίνεται ότι συμμετέχουν κέντρα του νωτιαίου μυελού και ίσως και του εγκεφάλου.

Ο πόνος αυτός χαρακτηρίζεται ως νευροπαθητικός, και θεωρείται ότι οφείλεται σε βλάβη κεντρικών ή περιφερικών νευρώνων. Αν και συνοδεύει πιο συχνά τον ακρωτηριασμό άνω ή κάτω άκρων, μπορεί να παρατηρηθεί μετά από χειρουργική αφαίρεση άλλων οργάνων ( π.χ μαστός ). Βλάβες των περιφερικών νεύρων ή του κεντρικού νευρικού συστήματος (π.χ εξελκυσμός του βραχιονίου πλέγματος ή παραπληγία ) μπορούν επίσης να τον προκαλέσουν. 

Είναι πιο εύκολο να παρατηρηθεί όταν ο πάσχων είχε χρόνιο πόνο πριν τον ακρωτηριασμό και σπανιότερο όταν ο ακρωτηριασμός έγινε σε πολύ νεαρή ηλικία. Συνήθως, ο πόνος του μέλους φάντασμα είναι ο ίδιος με αυτόν που υπήρχε στο μέλος πριν τον ακρωτηριασμό.

Περίπου το 30% των ασθενών με ακρωτηριασμό παρουσιάζουν την «αίσθηση του τηλεσκοπίου», δηλαδή την συρρίκνωση του μέλους φάντασμα προς το υπολειπόμενο σκέλος και σε μερικές περιπτώσεις την εξαφάνιση του μέλους φάντασμα από το υπόλοιπο σκέλος, που μπορεί να συνδυάζεται με συρρίκνωση του σκέλους. Το φαινόμενο αυτό θεωρείται ότι συνδυάζεται με εντονότερη αίσθηση του πόνου μέλους φάντασμα. Πολλοί ασθενείς με τέτοιου τύπου πόνο αναφέρουν την αντίληψη αισθήσεων στο μέλος φάντασμα όταν δερματικές περιοχές που μπορεί να βρίσκονται πλησίον αλλά και μακριά από τον ακρωτηριασμό δέχονται κάποιο ερέθισμα.

Η αντιμετώπιση του πόνου γίνεται με φαρμακευτική αγωγή, με φυσικοθεραπεία (αποκλεισμοί των νεύρων που προκαλούν τον πόνο) και εάν δεν έχουν αποτέλεσμα οι δύο προηγούμενες παρεμβάσεις χειρουργική θεραπεία.